آیا احتمال ابتلا به اسکلولیوز ارثی است؟
احتمال ابتلا به اسکولیوز به نوع آن بستگی دارد. از آنجا که رایج‌ترین نوع اسکولیوز، اسکولیوز ایدیوپاتیک است و علت مشخصی برای آن شناخته نشده، در این متن بر روی شیوع اسکولیوز ایدیوپاتیک تمرکز می‌کنیم. برای آشنایی بیشتر با این نوع شایع و ماهیت چندعاملی آن، ادامه مطلب را مطالعه کنید.
خطر ابتلا به اسکولیوز ایدیوپاتیک در صورتی که یکی از اعضای خانواده به آن مبتلا باشد، افزایش می‌یابد. با این حال، به طور کلی اعتقاد بر این است که این افزایش به دلیل ویژگی‌های خانوادگی مشترک است، نه صرفاً عوامل ژنتیکی. اعضای خانواده چیزهای بیشتری از صرف ژن‌های خود با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند.
پیش از پرداختن به تفاوت میان بیماری‌های خانوادگی و ژنتیکی، ابتدا بهتر است انواع مختلف اسکولیوز را بررسی کنیم.
تشخیص اسکولیوز
تشخیص اسکولیوز به معنای شناسایی یک انحنای غیرطبیعی جانبی در ستون فقرات است که همراه با چرخش آن اتفاق می‌افتد. این چرخش باعث می‌شود که اسکولیوز به یک وضعیت پیچیده و سه‌بعدی تبدیل شود.
اسکولیوز یک بیماری پیشرونده محسوب می‌شود، یعنی این اختلال با گذشت زمان تشدید می‌شود. بخشی از تشخیص این بیماری نیز شامل طبقه‌بندی دقیق‌تر آن با توجه به متغیرهای کلیدی بیمار و شرایط مربوطه است.
پیشرفت اسکولیوز به معنای افزایش اندازه انحنای غیرطبیعی ستون فقرات، تشدید نیروهای نامتقارن ناشی از بیماری و اثرات آن است. همچنین، این پیشرفت اغلب منجر به سفت‌تر شدن ستون فقرات می‌شود که ممکن است پاسخ بدن به درمان را کاهش دهد.
اگرچه تضمینی برای درمان قطعی وجود ندارد، در مواردی که اسکولیوز به موقع شناسایی شده و با یک برنامه درمانی پیشگیرانه مدیریت شود، محدودیت‌های کمتری برای دستیابی به نتایج مطلوب به وجود می‌آید. هر چه شدت اسکولیوز کمتر باشد، درمان ساده‌تر خواهد بود و شانس پیشرفت بیماری کاهش می‌یابد.
طبقه‌بندی دقیق این بیماری نقشی کلیدی در ساده‌سازی فرآیند درمان ایفا می‌کند و زمینه‌ساز طراحی برنامه‌های درمانی متناسب با نیازهای هر بیمار است. اسکولیوز معمولاً بر اساس عوامل مختلفی مانند سن بیمار، شدت بیماری، محل انحنا و نوع و علت اصلی آن دسته‌بندی می‌شود.
بیشتر بخوانید:
انواع مختلف اسکولیوز
اسکولیوز، به‌عنوان یکی از شرایط پیچیده در اختلالات ستون فقرات، نه تنها به‌دلیل ماهیت پیشرونده‌اش و دامنه وسیع شدت آن از خفیف تا بسیار شدید چالش‌برانگیز است، بلکه به‌دلیل تنوع انواعی که افراد می‌توانند به آن مبتلا شوند نیز درمان آن دشوار است.
شایع‌ترین نوع اسکولیوز که هم در کودکان و هم در بزرگسالان مشاهده می‌شود، اسکولیوز ایدیوپاتیک است. این نوع خاص حدود 80 درصد از کل موارد تشخیص داده‌شده را تشکیل می‌دهد و مابقی 20 درصد مربوط به انواع اسکولیوز است که ریشه در علل شناخته‌شده دارد.
یکی از این انواع، اسکولیوز عصبی-عضلانی است که معمولاً همراه با بیماری‌های زمینه‌ای همچون اسپینا بیفیدا، دیستروفی عضلانی یا فلج مغزی به وجود می‌آید. نوع دیگر، اسکولیوز دژنراتیو است که ناشی از فرسایش طبیعی ستون فقرات به دلیل افزایش سن می‌باشد. در مقابل این دو، اسکولیوز مادرزادی به ناهنجاری‌های ساختاری ستون فقرات اشاره دارد که طی فرآیند رشد جنین و در دوران بارداری ایجاد می‌شود.
اصطلاح ایدیوپاتیک نشان‌دهنده آن است که ارتباط واضحی با یک علت شناخته‌شده وجود ندارد؛ اما این به معنای نبود کامل یک علت نیست. به‌طور کلی، اجماع عمومی بر این باور است که اسکولیوز ایدیوپاتیک یک اختلال چندعاملی محسوب می‌شود، به این معنا که ناشی از ترکیب متغیرها و عوامل مختلف است که بسته به هر فرد متفاوت خواهد بود.
در رابطه با اسکولیوز ایدیوپاتیک، نظریه‌های گوناگونی در مورد عواملی که ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند مطرح شده است. طبق آمارهای موجود، تخمین زده می‌شود که در حال حاضر حدود هفت میلیون نفر تنها در ایالات متحده با این اختلال زندگی می‌کنند.
از میان تمام انواع اسکولیوز، شایع‌ترین نوع آن، اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان (AIS) است که معمولاً بین سنین 10 تا 18 سالگی تشخیص داده می‌شود. در ادامه، روند شروع و پیشرفت اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان بررسی خواهد شد.
اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان چیست؟
اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان به انحنای غیرطبیعی ستون فقرات اطلاق می‌شود که در نوجوانانی که در دوران بلوغ قرار دارند یا به‌تازگی وارد این دوره شده‌اند، تشخیص داده می‌شود.
هرچند علت دقیق شروع این نوع اسکولیوز همچنان ناشناخته است، اما می‌دانیم که عوامل مؤثر بر پیشرفت آن شامل رشد سریع و تغییرات مرتبط با بلوغ هستند. این مرحله از زندگی، به دلیل جهش‌های ناگهانی و پیش‌بینی‌نشده رشد، می‌تواند خطر افزایش شدت انحنا را برای نوجوانان بالاتر ببرد.
در مواقع تشخیص اسکولیوز ایدیوپاتیک در نوجوانان، توضیح اینکه هنوز دلیل دقیق ایجاد این وضعیت مشخص نیست، به‌ویژه برای والدین یا مراقبان، چالش‌برانگیز است. یکی از سؤالات رایجی که در این شرایط مطرح می‌شود، این است که آیا اسکولیوز جنبه ارثی دارد یا خیر.
احتمال ابتلا به اسکولیوز چقدر است؟
احتمال ابتلا به اسکولیوز، به‌ویژه اسکولیوز ایدیوپاتیک، همچنان یک موضوع پیچیده است که دلایل آن به‌طور کامل مشخص نشده‌اند. اگرچه این بیماری می‌تواند در خانواده‌ها شایع‌تر باشد، هنوز هیچ ژن خاص یا جهش ژنتیکی‌ای شناسایی نشده که به‌طور مستقیم عامل ایجاد آن باشد. این موضوع نشان می‌دهد که اسکولیوز ایدیوپاتیک احتمالاً نتیجه تعامل عوامل ژنتیکی و محیطی است.
مشخص شده است که اگر یکی از اعضای خانواده به اسکولیوز مبتلا باشد، احتمال خطر برای سایر اعضا بیشتر است. اما این مسئله صرفاً نمی‌تواند به معنای ارثی بودن بیماری باشد. خانواده‌ها علاوه بر ژن‌ها، عوامل مشترک دیگری همچون سبک زندگی، رژیم غذایی، موقعیت جغرافیایی، و حتی عادات و نگرش‌های مشابه دارند که همگی می‌توانند در این بیماری نقش داشته باشند.
مطالعاتی مانند تحقیقات دوقلوها (400Twin) نیز پیچیدگی این موضوع را نشان می‌دهند. مواردی وجود دارد که یکی از دوقلوها به اسکولیوز مبتلا می‌شود و دیگری نه، یا هر دو مبتلا هستند اما نوع و شدت انحنا در هرکدام متفاوت است. این نتایج تأکیدی بر ماهیت چندعاملی این بیماری است.
علت دقیق بروز اولیه اسکولیوز ایدیوپاتیک هنوز ناشناخته مانده است، اما آنچه بیشتر مشخص است، نقش رشد و تکامل در پیشرفت آن است؛ عواملی که در سنین نوجوانی اهمیت زیادی پیدا می‌کنند. نکته قابل توجه این است که فهمیدن علت بیماری لزوماً فرآیند درمان یا نتایج نهایی را تغییر نمی‌دهد. آنچه اهمیت دارد، نحوه مدیریت و پاسخ صحیح به تشخیص اسکولیوز برای ارائه درمان مناسب و افزایش کیفیت زندگی بیماران است.
اسکولیوز ایدیوپاتیک چگونه درمان می شود؟
اسکولیوز ایدیوپاتیک به طور کلی با دو رویکرد درمانی اصلی مواجه می‌شود، و مهم است که تمایز میان این روش‌ها به خوبی درک شود تا تأثیر آن بر سلامت و عملکرد طولانی‌مدت ستون فقرات به درستی ارزیابی شود.
درمان سنتی معمولاً بر جراحی تمرکز دارد، در حالی که رویکرد مدرن و محافظه‌کارانه، گزینه‌ای غیرجراحی را برای بیماران ارائه می‌دهد.
در مرکز کاهش اسکولیوز، ما از یک رویکرد درمان محافظه‌کارانه و پیشگیرانه استفاده می‌کنیم که برای مقابله با پیشرفت اسکولیوز ساختاری طراحی شده است. پروتکل‌های درمانی ما کاملاً شخصی‌سازی‌شده هستند و بر اساس شرایط منحصر به فرد هر بیمار و نحوه پاسخ ستون فقرات به رشد یا درمان تنظیم می‌شوند.
این رویکرد پیشگیرانه به معنای شروع درمان در اسرع وقت پس از تشخیص است، با هدف جلوگیری از پیشرفت بیماری. چندین تکنیک اختصاصی در این روش به کار گرفته می‌شود تا اسکولیوز از زوایای مختلف مورد هدف قرار گیرد.
یکی از قسمت‌های کلیدی درمان، مراقبت کایروپراکتیک است. این روش شامل اعمال تنظیمات دستی می‌شود که هدف آن اصلاح موقعیت مهره‌هایی است که بیشترین انحراف را دارند، تا ترازبندی ستون فقرات بهبود یابد.
هنگامی که نتایج به صورت کاهش انحنا آشکار می‌شوند، درمان به سمت تقویت عضلات مرکزی بدن متمرکز می‌شود. این تقویت عضلات اطراف ستون فقرات باعث حمایت بهتر از انحنای طبیعی و تطابق ستون فقرات می‌شود.
فیزیوتراپی و انجام ورزش‌های ویژه اسکولیوز (SSEs) نقش اساسی در این رویکرد دارند. این تمرینات به تقویت عضلات شکم و پشت، بهبود وضعیت بدن، تصحیح عدم تعادل عضلانی و افزایش ارتباط بین مغز و بدن کمک می‌کنند.
بریس‌های اصلاحی نیز ابزار مؤثری به خصوص برای افراد در حال رشد هستند. آنها با اعمال فشار برای جابجایی تدریجی ستون فقرات به حالت اصلاحی، فرآیند درمان را تسریع می‌کنند و بخش مهمی از درمان اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان به شمار می‌روند.
در نهایت، برنامه توانبخشی شامل ادامه مراقبت‌های کایروپراکتیکی و انجام تمرینات خانگی سفارشی است تا هم‌زمان تثبیت و ترمیم بلندمدت ستون فقرات فراهم شود.
نتیجه‌گیری:
اسکولیوز یکی از شایع‌ترین اختلالات ساختاری ستون فقرات است که به عنوان یک بیماری پیشرونده شناخته می‌شود. اگرچه درمان قطعی برای آن وجود ندارد، اما می‌توان این بیماری را با روش‌های مختلف کنترل و مدیریت کرد.
شایع‌ترین نوع اسکولیوز، اسکولیوز ایدیوپاتیک است که در کودکان و بزرگسالان دیده می‌شود. از میان انواع مختلف اسکولیوز، اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان که معمولاً بین سنین ۱۰ تا ۱۸ سالگی تشخیص داده می‌شود، بیشترین موارد را به خود اختصاص می‌دهد.
مطالعات نشان داده‌اند از هر ۱۰۰ نوجوان، حدود ۴ نفر به اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان مبتلا هستند. همچنین، حدود ۳۰ درصد از نوجوانانی که این نوع اسکولیوز برای آنها تشخیص داده شده، یکی دیگر از اعضای خانواده‌شان نیز به این بیماری مبتلا بوده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که اگرچه عوامل ژنتیکی ممکن است نقش داشته باشند، اما ترکیبی از متغیرهای مشترک میان افراد خانواده نیز در بروز این بیماری تأثیرگذار است.
به همین دلیل، تشخیص اسکولیوز در یک عضو خانواده ممکن است احتمال ابتلای سایر اعضا را افزایش دهد؛ هرچند این به معنای حتمی بودن ابتلا نیست و صرفاً یک عامل خطر محسوب می‌شود.
در مورد اسکولیوز ایدیوپاتیک هنوز به طور کامل مشخص نیست که علت دقیق شروع آن چیست، اما دیدگاه کلی این است که این بیماری بیشتر ماهیتی خانوادگی دارد تا صرفاً ژنتیکی.
برای بیماران مهم است که بدانند تشخیص علت بیماری لزوماً تأثیری بر پیش‌آگهی آن نخواهد داشت، اما انتخاب روش‌های درمانی مناسب، تأثیر مستقیمی بر مدیریت و نتیجه درمان خواهد داشت.