آیا رقصیدن برای اسکولیوز ضرر دارد؟
در گذشته، اسکولیوز به‌عنوان شرایطی تلقی می‌شد که می‌توانست زندگی فرد را محدود کند، اما اکنون اطلاعات بیشتری درباره این بیماری و راه‌های موثر درمان آن در دسترس است. این آگاهی به ما نشان داده که افراد مبتلا به اسکولیوز نیز می‌توانند زندگی پرباری داشته باشند. زمانی که بحث رقصیدن با وجود اسکولیوز مطرح می‌شود، روش‌ها و تکنیک‌هایی وجود دارد که می‌توانند اطمینان حاصل کنند این فعالیت برای بیمار امن است.
از آنجا که هیچ دو مورد اسکولیوز دقیقا شبیه به هم نیستند، ممکن است فعالیت‌هایی وجود داشته باشد که برای برخی افراد بی‌خطر و برای برخی دیگر مضر به شمار روند. اما تشخیص اسکولیوز لزوماً به معنای پایان یافتن رقصیدن نیست، به‌ویژه اگر آگاهی و رویکردهای درمانی مناسب در پیش گرفته شود.
پیش از انجام هر نوع فعالیت، از جمله رقص، لازم است که آن فعالیت توسط تیم درمانی بیمار تأیید شود. بنابراین بیایید با دیدگاه منطقی به این موضوع نگاه کنیم.
درک اسکولیوز
درک شرایط زندگی با اسکولیوز نیازمند آشنایی با ویژگی‌های کلیدی این بیماری است.
اسکولیوز به ایجاد یک انحنای غیرطبیعی در جهت جانبی ستون فقرات اشاره دارد که همراه با چرخش نیز هست. به همین دلیل، این وضعیت به‌عنوان یک اختلال سه‌بعدی شناخته می‌شود؛ چراکه ستون فقرات فرد مبتلا نه تنها به صورت افقی خم می‌شود، بلکه پیچیدگی‌هایی نیز می‌یابد.
این بیماری ماهیتی پیشرونده دارد، بدین معنا که در صورت عدم مدیریت مؤثر، در طول زمان وخیم‌تر می‌شود. جایگاهی که بیماران در هنگام تشخیص در آن قرار دارند، الزاماً نشان‌دهنده وضعیت نهایی آنها نیست. تنها روش‌های درمانی پیشگیرانه می‌توانند روند پیشروی این بیماری را متوقف یا کُند کنند.
انواع مختلفی از اسکولیوز وجود دارد و این بیماری می‌تواند افراد را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، شایع‌ترین نوع آن اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان (AIS) است که معمولاً در سنین 10 تا 18 سالگی تشخیص داده می‌شود. این گروه سنی به دلیل جهش‌های رشدی سریع و پیش‌بینی‌ناپذیر در معرض بیشترین خطر پیشرفت سریع بیماری قرار دارند. رشد جسمانی به‌عنوان یکی از عوامل محرک پیشرفت انحنا عمل می‌کند.
نوجوانانی که در آستانه بلوغ یا مرحله‌ای از آن هستند، معمولاً تغییرات رشدی چشمگیری را تجربه می‌کنند. هدف اصلی درمان در این سنین، کاهش قابل توجه انحنا و تثبیت نتایج به‌رغم محرک‌های مداوم رشد است.
ازآنجا که بیشتر موارد تشخیص اسکولیوز در این گروه سنی رخ می‌دهد، توجه خود را به موضوع نوجوانانی که با اسکولیوز زندگی می‌کنند و به ویژه آنان که با این شرایط به فعالیت‌هایی چون رقص می‌پردازند، معطوف خواهیم کرد.
بیشتر بخوانید:
اثرات اسکولیوز
برای درک بهتر اسکولیوز، باید به اثرات این بیماری توجه داشت، چرا که تجربه فرد از زندگی با آن به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
اسکولیوز با ویژگی‌های بسیار متغیر خود، از موردی به مورد دیگر متفاوت است. تفاوت‌ها معمولاً ناشی از شدت بیماری هستند که می‌تواند از خفیف تا متوسط و از شدید تا بسیار شدید متغیر باشد.
به طور کلی، هرچه شدت اسکولیوز بیشتر باشد، ستون فقرات بیشتر از حالت طبیعی خود خارج می‌شود و احتمال پدیدار شدن اثرات ملموس‌تر افزایش می‌یابد. در موارد خفیف، علائم ممکن است بسیار جزئی باشند و تشخیص آنها به‌ویژه در کودکان دشوار باشد، زیرا هنوز برای آنها دردناک یا تحت فشار نیست.
با این حال، اسکولیوز پس از رسیدن فرد به بلوغ اسکلتی علائمی مشهودتر پیدا می‌کند. این یکی از دلایلی است که اغلب اسکولیوز را در بزرگسالی تشخیص می‌دهند، حتی اگر بسیاری از افراد در دوران نوجوانی به آن دچار شده باشند.
در کودکان در حال رشد، ستون فقرات به دلیل رشد طولی مداوم با نیروی فشاری ناشی از انحنای غیرطبیعی مقابله می‌کند. همین فشردگی در ستون فقرات و بافت‌های اطراف آن، از جمله عضلات و اعصاب، منشأ دردهای مرتبط با بیماری است.
به همین دلیل است که در موارد خفیف و بدون درد، تشخیص زودهنگام چالش‌برانگیز می‌شود.
در بزرگسالان، رایج‌ترین اثر اسکولیوز درد است. ولی در کودکان، تغییرات وضعیتی بارزتر هستند که ناشی از ایجاد عدم تقارن در بدن بر اثر نیروهای ناهماهنگ بیماری است.
برخی تغییرات وضعیتی شامل موارد زیر است:
- ناهماهنگی در ارتفاع شانه‌ها
- نابرابری در تیغه‌های شانه
- کجی دور کمر
- برجستگی قوس دنده
- ظاهری که نشان می‌دهد دست‌ها یا پاها طول متفاوتی دارند
علاوه بر این، در کودکان ممکن است نشانه‌های دیگری نظیر لباس‌هایی که خوب نمی‌نشینند یا تغییراتی در راه رفتن، هماهنگی و تعادل مشاهده شود. این سه عامل به‌ویژه در فعالیت‌هایی مانند رقص نمود بیشتری دارند.
رقص و اسکولیوز
برخی بیماران، با توجه به وضعیت و نیازهای درمانی، ممکن است با محدودیت‌هایی در فعالیت‌های خود مواجه شوند. ایمن بودن رقص برای افراد مبتلا به اسکولیوز کاملاً به شرایط خاص هر بیمار بستگی دارد.
در گذشته، زمانی که آگاهی کافی درباره اسکولیوز و درمان آن وجود نداشت، زندگی با این بیماری بسیار محدودکننده تلقی می‌شد. به‌عنوان مثال، شخصی که با یک بیماری پیشرونده در ستون فقرات تشخیص داده می‌شد، شاید حرفه‌ای مانند رقص را پایان‌یافته می‌دانست.
اسکولیوز به‌عنوان یک بیماری شناخته‌شده در طول تاریخ، سال‌ها زمان برده تا جامعه پزشکی شناخت و درک عمیق‌تری از آن پیدا کند. امروزه، ما می‌توانیم با درمان‌های پیشگیرانه، تنظیم برنامه‌های درمانی اختصاصی و مشاوره درباره سبک زندگی، بیماران را برای ادامه فعالیت‌ها و علایقشان راهنمایی کنیم. این راهنما کمک می‌کند تا مشخص شود کدام فعالیت‌ها، ورزش‌ها یا تمرین‌ها بی‌خطر هستند و چگونه باید آنها را مدیریت کرد.
در مورد رقص، هرچه شدت بیماری بیشتر باشد و چرخش ستون فقرات افزایش یابد، احتمال نیاز به احتیاط و تغییر در نحوه اجرای حرکات یا حتی اجتناب کامل از آن بیشتر می‌شود. بااین‌حال، باز هم باید تأکید کرد که هر مورد منحصر‌به‌فرد است.
به‌طور کلی، تشخیص اسکولیوز به معنای پایان قطعی یک حرفه مانند رقص نیست، اما ممکن است نیازمند رویکرد متفاوتی باشد.
برای افزایش انگیزه در بیماران نوجوان تازه‌تشخیص داده‌شده، معرفی نام افراد مشهوری که با اسکولیوز زندگی کرده و به موفقیت‌های بزرگی دست یافته‌اند (مانند ورزشکاران، بازیگران و موسیقی‌دانان)، می‌تواند الهام‌بخش باشد. این داستان‌ها نشان می‌دهند که زندگی با اسکولیوز نه تنها امکان‌پذیر است، بلکه می‌توان در این مسیر رشد کرد. انگیزه عنصری کلیدی در موفقیت درمان به‌شمار می‌آید.
همچنین، در تمامی موارد، اجازه رقصیدن برای نوجوانان باید با تأیید پزشک یا ارائه‌دهنده درمان آنها باشد. اگر چنین مجوزی صادر شود، مراقبت و احتیاط جدی در اجرای حرکات ضروری خواهد بود. برای کسانی که تصمیم دارند به‌صورت حرفه‌ای یا رقابتی به رقص بپردازند، چالش‌های بیشتری پیش رو خواهد بود، اما این به آن معنا نیست که این هدف دست‌نیافتنی است.
حال بیایید نگاهی دقیق‌تر به برخی از سؤالات رایج والدین یا مراقبان درباره اسکولیوز و رقص داشته باشیم.
آیا بیماران مبتلا به اسکولیوز می‌توانند به تمرین رقص ادامه دهند؟
به طور کلی، ورزش برای بدن مفید است. در موارد اسکولیوز، که ناشی از نامتقارن بودن بدن و تأثیر نیروهای نابرابر بر ستون فقرات است، ممکن است این وضعیت با گذشت زمان وخیم‌تر شود و باعث تغییراتی در مرکز ثقل بدن و تعادل شود. این وضعیت همچنین می‌تواند بر هماهنگی و راه رفتن فرد تأثیر بگذارد.
وقتی بدن نامتقارن باشد، این تأثیر شامل ماهیچه‌ها نیز می‌شود و انجام حرکات متقارن در هر دو طرف بدن ممکن است دشوار شود. به ویژه در سبک‌های رقص سنتی مانند باله، که نیازمند کشیدگی، استواری و تقارن هستند، خمیدگی غیرطبیعی ستون فقرات به پهلو می‌تواند نیاز به تلاش و انرژی بیشتری برای حفظ این شرایط ایجاد کند.
بنابراین، یادگیری یا ادامه تمرین رقص برای نوجوانان مبتلا به اسکولیوز ممکن است چالش‌برانگیزتر باشد، به‌ویژه با انرژی اضافی که برای حفظ حرکات متقارن صرف می‌شود. با این حال، سبک‌های رقص مانند باله که روی کشش، تقویت عضلات مرکزی و افزایش ثبات تمرکز دارند، می‌توانند اثرات مثبتی داشته باشند. البته، در موارد شدید اسکولیوز، برخی حرکات ممکن است بیش از حد سنگین تلقی شوند.
کشیده نگه داشتن ستون فقرات می‌تواند به معنای انعطاف‌پذیری بیشتر آن باشد. علاوه بر این، تقویت عضلات مرکزی اهمیت زیادی دارد زیرا عضلات قوی می‌توانند نقش حمایتی برای تثبیت ستون فقرات ایفا کنند. تقویت عضلات مرکزی یکی از اصول اصلی درمان اسکولیوز از طریق فیزیوتراپی و تمرینات تخصصی اسکولیوز (SSEs) است.
یکی از اهداف کلیدی فیزیوتراپی برای درمان اسکولیوز اصلاح ستون فقرات در سه بعد است که شامل کشیدگی نیز می‌شود. در این راستا، رقص می‌تواند به حفظ قدرت، انعطاف‌پذیری و ثبات ستون فقرات کمک کند.
نتیجه‌گیری:
برای مدیریت مناسب اسکولیوز در رقص، اولین گام بررسی نوع رقص موردنظر با متخصص درمان اسکولیوز است. اگر ادامه فعالیت بی‌خطر تشخیص داده شود، می‌توان راهنمایی‌هایی درباره حرکات ایمن، حرکاتی که نیاز به احتیاط دارند، و آن دسته که باید کاملاً اجتناب شوند ارائه داد.
در زمینه محدودیت‌های فعالیت، مواردی که معمولاً توصیه نمی‌شود شامل تمریناتی است که به یک سمت بدن فشار بیشتری وارد می‌کنند، ستون فقرات را در وضعیت‌های غیرطبیعی قرار می‌دهند یا شامل ضربات مکرر ناشی از حرکات شدید می‌شوند.
فعالیت‌هایی که به یک طرف بدن فشار بیشتری وارد می‌کنند، می‌توانند عدم تعادل عضلانی مرتبط با اسکولیوز را تشدید کرده و اثرات نامتقارن این بیماری را افزایش دهند. از طرف دیگر، قرار دادن ستون فقرات در وضعیت‌های غیرطبیعی باعث فشار نامطلوب به ساختار ستون فقرات می‌شود.
حرکاتی که شامل ضربات مکرر هستند نیز می‌توانند بار بیشتری را بر ستون فقرات تحمیل کنند. از آنجایی که اسکولیوز در بزرگسالان معمولاً با فشار اضافی همراه است، حرکاتی مانند پریدن و فرود آمدن می‌توانند این وضعیت را بدتر کنند. دانستن اینکه چه حرکاتی ایمن و چه حرکاتی خطرناک هستند، امکان ادامه رقص با رویکردی محتاطانه‌تر را فراهم می‌کند.
در مرکز کاهش اسکولیوز®، بخشی از رویکرد درمانی بر ارائه راهنمایی‌های سبک زندگی متمرکز است. از آنجایی که فعالیت بدنی برای افراد مبتلا به اسکولیوز ضروری و مفید است، ما بر کمک به بیماران برای پیدا کردن تعادل سالم در فعالیت‌هایی که با شرایط آنها مناسب است، تأکید داریم.
حرکات رقصی که شامل خمیدگی‌های عمیق پشتی یا افزایش بیش از حد انحنای ستون فقرات هستند، معمولاً برای کسانی که ستون فقرات غیرطبیعی دارند مناسب نیستند. با این حال، در بسیاری از موارد، راهنمایی درست و افزایش آگاهی کافی است تا رقصیدن به فعالیتی ایمن و لذت‌بخش برای افراد مبتلا به اسکولیوز تبدیل شود.
در نهایت، تعهد به درمان پیشگیرانه بهترین روش برای کاهش تأثیرات اسکولیوز و مدیریت محدودیت‌های فعالیت است.