اسکولیوز پیشرونده نوزادی چقدر نادر است؟
اسکولیوز می‌تواند در هر سنی، از نوزادی تا سالمندی، رخ دهد. یکی از دلایلی که این بیماری نیازمند توجه متخصص است، تفاوت‌های منحصر به فرد در هر مورد است؛ به همین دلیل برنامه‌های درمانی باید به صورت کاملاً اختصاصی طراحی شوند.
در مورد اسکولیوز نوزادی، این وضعیت در سنین 0 تا 3 سالگی تشخیص داده می‌شود و می‌تواند شامل انواع متفاوتی باشد. یکی از انواع آن، اسکولیوز مادرزادی است که در دوران جنینی شکل می‌گیرد و دیگری اسکولیوز نوزادی غیرمادرزادی با ماهیت ایدیوپاتیک می‌باشد. لازم به ذکر است که اسکولیوز نوزادی بسیار نادر بوده و میزان شیوع آن حدود یک درصد است.
حال که به اسکولیوز نوزادی اشاره کردیم، بهتر است بررسی خود را با انواع این بیماری و گروه‌های سنی که تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند آغاز کنیم.
اسکولیوز و سن
اسکولیوز و ارتباط آن با سن، موضوعی است که اهمیت بسیاری در فرآیند تشخیص و درمان دارد. این بیماری تمام گروه‌های سنی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ارزیابی جامع شرایط بیمار یکی از گام‌های اساسی در شناسایی نوع و شدت آن است. اسکولیوز بر اساس متغیرهای کلیدی نظیر سن، مرحله رشد و میزان پیشرفت بیماری طبقه‌بندی می‌شود.
سن، به عنوان یکی از عوامل کلیدی، به دلایل مختلفی اهمیت ویژه‌ای دارد. از آنجایی که اسکولیوز یک بیماری پیشرونده است، با گذشت زمان احتمال تشدید آن وجود دارد. این موضوع نه‌تنها بر پیچیدگی درمان تأثیر می‌گذارد، بلکه اثرات منفی ناشی از این انحراف ستون فقرات نیز افزایش می‌یابد.
تشخیص به‌موقع و درمان پیشگیرانه در کاهش پیشرفت اسکولیوز نقش بسزایی دارد. این نکته به‌ویژه برای کودکان حائز اهمیت است، زیرا فرآیند رشد در آن‌ها فعال بوده و سرعت پیشرفت بیماری بیشتر خواهد بود. به همین دلیل درمان اسکولیوز در کودکان باید از اولویت‌های جدی پزشکی باشد. بهترین زمان برای شروع درمان نیز همیشه لحظه حال است تا از تشدید انحراف ستون فقرات جلوگیری شود.
در حدود 80 درصد از موارد، اسکولیوز به عنوان یک اختلال ایدیوپاتیک شناخته می‌شود؛ به این معنا که علت مشخص و شناخته‌شده‌ای نمی‌توان برای آن پیدا کرد. با وجود اینکه منشأ دقیق این بیماری همیشه مشخص نیست، عواملی که باعث پیشرفت آن می‌شوند به‌خوبی شناسایی شده‌اند؛ مهم‌ترین این عوامل، رشد و توسعه بدن است. بنابراین، هر چه بیمار در مرحله رشد بیشتری قرار داشته باشد، خطر پیشرفت سریع‌تر این اختلال وجود دارد. همین امر ضرورت غربالگری به‌موقع و اجرای درمان فعال در دوران کودکی را برجسته‌تر می‌کند.
والدین و مراقبان باید بدانند که غربالگری اسکولیوز از اهمیت فراوانی برخوردار است. هرچند تشخیص این بیماری در مراحل اولیه آسان نیست، اما زودهنگامی در شناسایی آن می‌تواند به میزان چشمگیری شانس موفقیت درمان را افزایش دهد.
در مورد بزرگسالان، مسئله کمی متفاوت است. با حذف عامل رشد، سرعت پیشرفت اسکولیوز کاهش می‌یابد اما این پیشرفت همچنان ادامه دارد، هرچند آهسته‌تر. به همین دلیل، تمرکز درمان بزرگسالان بیشتر بر کاهش شدت انحنای ستون فقرات و جلوگیری از ایجاد درد یا مشکلات حرکتی ناشی از آن است.
در ادامه لازم است نگاهی مختصر به انواع مختلف اسکولیوز و محدوده‌های سنی مرتبط با هر یک داشته باشیم تا تصویر دقیق‌تری از شرایط این بیماری به دست آوریم.
بیشتر بخوانید:
انواع مختلف اسکولیوز
انواع مختلف اسکولیوز بر اساس علت آن دسته‌بندی می‌شوند. حدود 80 درصد موارد، علت مشخصی ندارند و به‌عنوان اسکولیوز ایدیوپاتیک شناخته می‌شوند، در حالی که 20 درصد باقی‌مانده به دلایل مشخصی مانند اسکولیوز عصبی عضلانی، دژنراتیو و مادرزادی مرتبط هستند.
شایع‌ترین نوع این بیماری، اسکولیوز ایدیوپاتیک است که هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به‌ویژه، اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان (AIS) که معمولاً بین بازه سنی 10 تا 18 سال تشخیص داده می‌شود، متداول‌ترین نوع این بیماری محسوب می‌شود.
اسکولیوز عصبی عضلانی به دلیل وجود اختلالات زمینه‌ای مانند اسپینا بیفیدا، دیستروفی عضلانی یا فلج مغزی رخ می‌دهد. درمان این نوع از اسکولیوز نسبت به سایر انواع چالش‌برانگیزتر است، زیرا علاوه بر اسکولیوز، باید بیماری اصلی نیز مورد توجه و درمان قرار گیرد. معمولاً این وضعیت‌ها شدت بالایی دارند و پیچیدگی درمان را افزایش می‌دهند.
اسکولیوز دژنراتیو که با افزایش سن و فرسایش طبیعی ستون فقرات ارتباط دارد، بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود. درمان این نوع اسکولیوز بر حفظ سلامت و عملکرد ستون فقرات، کاهش درد، و بهبود پایداری و حمایت از ستون فقرات تمرکز دارد.
اسکولیوز مادرزادی یکی از موارد نادر این بیماری است که به دلیل شکل‌گیری غیرطبیعی ستون فقرات در دوران جنینی ایجاد می‌شود.
اسکولیوز نوزادی چیست؟
اسکولیوز نوزادی به نوعی اصطلاح گسترده‌ای برای اشاره به انحنای غیرطبیعی ستون فقرات در نوزادان است که یا به صورت مادرزادی در رحم شکل می‌گیرد یا در سال‌های ابتدایی زندگی، یعنی بین 6 ماهگی تا 3 سالگی، بروز می‌کند.
اسکولیوز مادرزادی حالتی نادر دارد و تقریباً فقط یک مورد در هر 10,000 نوزاد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این نوع اسکولیوز ناشی از ناهنجاری‌های ساختاری ستون فقرات است که در دوران جنینی ایجاد می‌شود، به این معنا که نوزاد با این مشکل متولد می‌شود. در چنین مواردی، احتمال وجود سایر ناهنجاری‌ها در بدن افزایش می‌یابد، به همین دلیل ارزیابی دقیق و نظارت مستمر بر وضعیت بیمار ضروری است.
در شرایط طبیعی، مهره‌های ستون فقرات ظاهری مستطیل‌شکل دارند و به صورت مستقیم و منظم روی هم قرار می‌گیرند. اما در برخی موارد اسکولیوز مادرزادی، یک یا چند مهره دارای شکل مثلثی یا غیرعادی هستند. این شکل غیرمعمول باعث چیدمان نامنظم مهره‌ها شده و از تراز صحیح ستون فقرات جلوگیری می‌کند، که در نهایت به ایجاد انحنای غیرطبیعی منجر می‌شود.
برای حفظ عملکرد و استحکام ستون فقرات، ضروری است که با انحنای طبیعی و سالم خود در توازن باقی بماند. هر گونه از دست رفتن این تعادل باعث اختلال در بیومکانیک کلی ستون فقرات خواهد شد.
در مورد اسکولیوز مادرزادی، علت آن مشخص است. اما برای نوع اسکولیوزی که بین شش ماهگی تا سه سالگی ظاهر می‌شود، سؤال اینجاست که چه عواملی موجب آن می‌شود؟
اسکولیوز پیشرونده نوزادی
اسکولیوز پیشرونده نوزادی به مواردی از انحنای ستون فقرات در نوزادان اشاره دارد که عامل ایجاد آن مربوط به تغییرات داخل رحمی نیست و به‌صورت ایدیوپاتیک (بدون علت مشخص) در نظر گرفته می‌شود. این واژه نشان‌دهنده ویژگی پیشرونده بیماری است. با این حال، پژوهش‌هایی وجود دارند که حاکی از آن هستند که برخی از موارد اسکولیوز نوزادی ممکن است به‌طور خودبه‌خود بهبود یابند و به مرحله پیشرفتی نرسند.
با وجود این، واقعیت آن است که بخش قابل توجهی از این موارد با گذشت زمان دچار پیشرفت می‌شوند. متأسفانه، فعلاً راه قطعی برای پیش‌بینی اینکه کدام یک از این موارد روند بهبودی خودکار خواهند داشت و کدام نیازمند مداخلات درمانی پیشگیرانه هستند، وجود ندارد. به همین دلیل، ارزیابی و نظارت مستمر جهت بررسی نشانه‌های پیشرفت بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است.
در صورت پیشرفت اسکولیوز، معمولا تغییرات وضعیتی نیز مشاهده می‌شود. این تغییرات می‌توانند شامل عدم تقارن در بخش‌های مختلف بدن مانند شانه‌ها، تیغه‌های شانه، لگن یا ایجاد قوس در دنده‌ها به دلیل نیروهای نامتقارن مرتبط با این بیماری باشند.
اکنون که جنبه‌های مربوط به نادر بودن اسکولیوز نوزادی و گروه سنی در معرض خطر را بررسی کردیم، بیایید به شیوه‌های درمان این بیماری در کودکان بپردازیم.
درمان اسکولیوز دوران کودکی
اسکولیوز مادرزادی یکی از مواردی است که با تشخیص آن، بیماران و خانواده‌هایشان باید تصمیمات مهمی در مورد نحوه درمان اتخاذ کنند تا پیشرفت بیماری مدیریت شود.
درمان اسکولیوزی که در دوران کودکی به وجود می‌آید بسیار حائز اهمیت است، زیرا رشد سریع کودکان می‌تواند محرکی برای پیشرفت انحنا باشد. در صورتی که به این مشکل توجه کافی نشود، ممکن است اسکولیوز به سرعت پیشرفت کند و درمان آن دشوارتر شود، به طوری که در آینده نیاز به جراحی‌های تهاجمی محتمل‌تر خواهد بود.
در مواردی که اسکولیوز علائم فشاری نداشته باشد، معمولاً با درد کمر در ارتباط نیست و همین امر می‌تواند تشخیص آن را دشوارتر کند، به‌ویژه زمانی که انحنا خفیف بوده و اثرات جانبی آن بسیار کم باشد.
در مورد اسکولیوز نوزادان، اغلب والدین یا مراقبان متوجه عدم تقارن در ساختار بدن نوزادشان می‌شوند. این بی‌تقارنی معمولاً با رشد بیشتر نمایان‌تر شده و ممکن است در طول زمان منجر به بدتر شدن وضعیت بدنی شود.
برای کودکان، اثر اصلی اسکولیوز شامل انحرافاتی در وضعیت بدنی مانند عدم توازن شانه‌ها یا لگن است. اما در بزرگسالانی که به بلوغ اسکلتی رسیده‌اند، اسکولیوز اغلب به حالتی فشاری تبدیل شده و با درد همراه می‌شود.
در موارد اسکولیوز نوزادان، درمان با چالش‌های خاصی مواجه است. این شامل نظارت دقیق بر سایر اختلالات ساختاری بدن و همچنین تنظیم برنامه‌های درمانی متناسب با نیازهای بیمار می‌شود.
در شرایطی که جراحی ضرورت پیدا نمی‌کند، برنامه درمانی استاندارد برای اسکولیوز نوزادان معمولاً متشکل از بریس‌های اصلاحی و درمان‌های تخصصی اسکولیوز است.
هدف اصلی در درمان اسکولیوز کودکان پیشگیری از پیشرفت بیماری است. در مواردی که پیشرفت قبلاً اتفاق افتاده باشد، تلاش بر این است تا با کاهش قابل‌توجه انحنا موقعیت را تثبیت کرده و از بدتر شدن آن، علی‌رغم تداوم رشد کودک، جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
براساس تخمین‌های ارائه‌شده توسط انجمن تحقیقات اسکولیوز، حدود هفت میلیون نفر تنها در ایالات متحده با این بیماری روبه‌رو هستند. این آمار نشان می‌دهد که اسکولیوز به‌عنوان یکی از شایع‌ترین اختلالات ستون فقرات، نیازمند آگاهی بیشتری است.
هرچند امکان پیشگیری از آغاز اسکولیوز ایدیوپاتیک وجود ندارد، اما آنچه اهمیت بیشتری دارد برخورد مناسب و به‌موقع پس از تشخیص است. انتخاب روش درمان، از جمله درمان جراحی سنتی یا مسیر غیرجراحی محافظه‌کارانه، تأثیر بسزایی بر سلامت و عملکرد بلندمدت ستون فقرات خواهد داشت.
اسکولیوز کودکان معمولاً در بیمارانی که هنوز مراحل بلوغ اسکلتی را سپری نکرده‌اند، تشخیص داده می‌شود. انواع مختلف این بیماری شامل اسکولیوز مادرزادی که از بدو تولد بروز می‌کند و اسکولیوز نوزادی است که در نوزادان 6 ماهه تا 3 ساله شناسایی می‌شود. همچنین، اسکولیوز جوانی زودرس در کودکان بین 3 تا 10 سال و اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان در افراد 10 تا 18 ساله تشخیص داده می‌شود که نوع اخیر، شایع‌ترین فرم این بیماری است.
اسکولیوز نوزادی به‌ندرت اتفاق می‌افتد و تنها بر 1 درصد جمعیت در آمریکای شمالی تأثیر می‌گذارد. در عین حال، این اختلال به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین بیماری‌های ستون فقرات در میان دانش‌آموزان شناخته می‌شود.
در مرکز کاهش اسکولیوز، تجربه درمان گسترده‌ای با طیف متنوعی از بیماران در سنین مختلف دارم و توانسته‌ام برنامه‌های درمانی را براساس نیازهای منحصربه‌فرد بیماران، به‌ویژه کودکان، طراحی و اجرا کنم.
گرچه تمامی موارد اسکولیوز نوزادی الزماً پیشرفت نمی‌کنند، اما پیش‌بینی اینکه کدام موارد خودبه‌خود اصلاح می‌شوند و کدام با رشد وضعیت بدتری پیدا می‌کنند، ممکن نیست. به همین دلیل، نظارت مستمر و دقیق امری ضروری به شمار می‌آید.