اسکولیوز چگونه اتفاق می افتد؟
اسکولیوز یک بیماری پیشرونده است که از طریق رشد بدن رخ میدهد. ما نمیدانیم که چه عاملی در ابتدا باعث اسکولیوز میشود، اما میدانیم که رشد بدن میتواند وضعیت را بدتر کند و اثرات اسکولیوز را بیشتر و قابل توجهتر سازد.
اسکولیوز میتواند به دلایل متفاوتی بسته به نوع بیماری رخ دهد. در حالی که بیشتر موارد اسکولیوز علت شناختهشدهای ندارند، انواع خاصی از آن با علل مشخص وجود دارند. اسکولیوز به شیوههای مختلفی بر بدن تأثیر میگذارد و میتواند تقارن کلی آن را مختل کند.
حالا بیایید به بررسی انواع مختلف اسکولیوز و دلایل بروز آنها بپردازیم و سپس به تغییرات ظاهری ناشی از اسکولیوز (تغییرات در وضعیت بدن) توجه کنیم.
انواع اسکولیوز
یکی از دلایلی که برنامههای درمانی اسکولیوز باید به صورت سفارشی باشند این است که شدت اسکولیوز میتواند بسیار متفاوت باشد و انواع گوناگونی از اسکولیوز وجود دارد که افراد ممکن است به آن مبتلا شوند.
شدت اسکولیوز میتواند از خفیف تا متوسط، شدید و بسیار شدید متغیر باشد و با اندازهگیری زاویه کاب تعیین میشود.
زاویه کاب در طول عکسبرداری با اشعه ایکس اندازهگیری میشود و نشان میدهد که ستون فقرات بیمار چقدر از حالت عادی منحرف شده است و این اندازهگیری در سفارشیسازی برنامههای درمانی نقش دارد.
به دلیل پیچیدگی اسکولیوز، گزینههای درمانی باید سفارشی شوند و برنامهها باید بر اساس متغیرهای کلیدی بیمار/شرایط تنظیم شوند: سن بیمار، شدت وضعیت، نوع و محل انحنا.
شایعترین نوع اسکولیوز که در تمام سنین تاثیر میگذارد، اسکولیوز ایدیوپاتیک نام دارد و این نوع اسکولیوز با علت مشخصی همراه نیست. بلکه، گمان میرود که عوامل متعددی در آن دخیل باشند.
اسکولیوز ایدیوپاتیک
شرایط چند عاملی به دلیل وجود متغیرهای متعدد یا ترکیبی از متغیرهای خاص ایجاد میشوند که ممکن است بین بیماران مختلف متفاوت باشند.
اسکولیوز ایدیوپاتیک ژنتیکی نیست، اما ممکن است در خانوادهها دیده شود، به این معنا که اگر سابقه اسکولیوز در خانوادهای وجود داشته باشد، احتمال تشخیص آن در اعضای دیگر بیشتر است، هرچند که هنوز یک ژن خاص یا ترکیب ژنتیکی به عنوان عامل اصلی شناسایی نشده است.
خانوادهها عوامل بیشتری را فراتر از ژنها به اشتراک میگذارند، از جمله شرایط اجتماعی-اقتصادی، نوع بدن، سبک زندگی، رژیم غذایی، واکنش به استرس و حتی وضعیت جسمانی.
بنابراین، اگر اسکولیوز در یکی از اعضای خانواده تشخیص داده شود، احتمال بروز آن در سایر اعضا افزایش مییابد، به ویژه با توجه به عوامل متعددی که ممکن است در ایجاد اسکولیوز نقش داشته باشند، که برخی از آنها خانوادگی هستند.
هرچند دلیل دقیق بروز اسکولیوز ایدیوپاتیک همچنان نامشخص است، ما میدانیم که رشد سریع در دوران کودکی میتواند به پیشرفت آن منجر شود. به همین دلیل، اسکولیوز در کودکان باید با دقت بررسی شود. بیماران جوانتر که هنوز در حال رشد هستند، بیشتر در معرض خطر پیشرفت سریع این بیماری قرار دارند.
به ویژه، اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان، که معمولاً بین سنین 10 تا 18 سال تشخیص داده میشود، به دلیل جهشهای ناگهانی و غیرقابل پیشبینی رشد که با دوران بلوغ همراه است، بیشترین خطر پیشرفت سریع را دارد.
علل شناخته شده اسکولیوز میتواند شامل نقائص مادرزادی، اختلالات عصبی عضلانی، بیماریهای ژنتیکی و پوکی استخوان باشد.
انواع اسکولیوز در بیماران
حدود 80 درصد از موارد اسکولیوز به عنوان ایدیوپاتیک شناخته میشوند و 20 درصد باقیمانده با علل مشخصی مرتبط هستند، مانند اسکولیوز نوروماسکولار، اسکولیوز مادرزادی، و اسکولیوز دژنراتیو.
این موارد غیرمعمول محسوب شده و نیازمند رویکردهای درمانی خاصی هستند. در اسکولیوز ایدیوپاتیک معمول، انحنا معمولاً به سمت راست و دور از قلب است، اما در موارد غیرمعمول، منحنیها ممکن است به سمت چپ و به سمت قلب خم شوند.
دیدن منحنیهای خمیده به سمت چپ در تصاویر رادیوگرافی نشاندهنده آن است که اسکولیوز ممکن است به دلیل یک بیماری زمینهای ایجاد شده باشد.
اسکولیوز عصبی عضلانی
به عنوان مثال، اسکولیوز عصبی-عضلانی به عنوان یک عارضه ثانویه از بیماریهای عصبی-عضلانی بزرگتری مانند دیستروفی عضلانی، اسپینا بیفیدا یا فلج مغزی ناشی میشود.
بیماریهای عصبی-عضلانی ارتباط بین مغز و ماهیچهها و/یا بافتهای نگهدارنده ستون فقرات را قطع میکنند و منجر به ایجاد انحنای غیرطبیعی و پیچیدگی در ستون فقرات میشوند.
درمان بیماران مبتلا به اسکولیوز عصبی-عضلانی از جمله چالشبرانگیزترین موارد است، زیرا باید بیماری اصلی عصبی-عضلانی در مرکز توجه درمان قرار گیرد.
نه همه افراد مبتلا به بیماریهای عصبی-عضلانی به اسکولیوز دچار میشوند، اما این یکی از عوارض رایج است.
اسکولیوز مادرزادی
اسکولیوز مادرزادی یک شکل نادر است که در حدود یک نفر از هر ۱۰۰۰۰ نوزاد را درگیر میکند. این بیماری به دلیل نقص در تکامل ستون فقرات در دوران جنینی رخ میدهد، و نوزادان با این اختلال متولد میشوند.
ناهنجاریهای ستون فقرات ممکن است شامل بدنههای مهرهای باشد که به طور کامل جدا نشده و به استخوانهای مجزا تبدیل نمیشوند، یا اینکه یک یا چند مهره به شکل مثلثی درآمده و باعث میشود حفظ یک خط مستقیم و ایجاد یک انحنای سالم در ستون فقرات دشوار شود.
اسکولیوز دژنراتیو
اسکولیوز دژنراتیو از فرسودگی طبیعی ستون فقرات ناشی از پیری نشأت میگیرد و عموماً افراد مسن بالای 50 سال را تحت تأثیر قرار میدهد. عوامل مختلف سبک زندگی میتوانند بر میزان و شدت فرسودگی ستون فقرات تأثیر بگذارند.
انحطاط ستون فقرات معمولاً با تخریب دیسکهای بین مهرهای آغاز میشود.
اسکولیوز به دلایل متفاوتی بسته به نوعش رخ میدهد. این بیماری چگونه به نظر میرسد و آیا وجود آن همواره برای دیگران قابل تشخیص است؟
چگونه اسکولیوز بر بدن تأثیر می گذارد
اسکولیوز یک اختلال ستون فقرات است که نه تنها بر ستون فقرات و اطراف آن تأثیر میگذارد، بلکه بر کل بدن نیز اثر میگذارد. هر مورد اسکولیوز منحصر به فرد است و نیازمند یک برنامه درمانی خاص خود است.
در اسکولیوز دوران کودکی، تغییرات وضعیتی که ناشی از نیروهای نامتقارن بیماری است، میتواند تقارن کلی بدن را مختل کند و معمولاً اولین نشانهای است که بیماران را به سمت تشخیص و درمان سوق میدهد.
با رشد کودک، این وضعیت ممکن است بدتر شود، به این معنا که تأثیرات آن بیشتر و واضحتر میشوند.
در بسیاری از موارد اسکولیوز ایدیوپاتیک در کودکان و نوجوانان، ناهمواری شانهها و باسن از اولین علائم اسکولیوز به شمار میروند.
تغییرات اضافی در بدن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تیغه های شانه ناهموار
- ایجاد قوس قفسه سینه
- یک کمر ناهموار
- دست ها و پاها در طول های مختلف آویزان می شوند
علاوه بر تأثیرات احتمالی بر بینایی، اسکولیوز میتواند باعث اختلال در هماهنگی، تعادل و راه رفتن شود.
اسکولیوز به عنوان یک بیماری نامتقارن، موجب میشود که بدن به صورت نامتقارن به نظر رسد. هرچند که نامتقارن بودن بدن به تنهایی نمیتواند تشخیص قطعی اسکولیوز باشد، اما ممکن است نیاز به انجام آزمایشهای بیشتری را ایجاد کند.
برای تشخیص دقیق اسکولیوز، نیاز به شناسایی یک منحنی غیرطبیعی در ستون فقرات با حداقل زاویه 10 درجه بر اساس اندازهگیری زاویه کاب است، که این امر مستلزم عکسبرداری با اشعه X برای مشاهده دقیق وضعیت ستون فقرات و اطراف آن است.
اسکولیوز چگونه ایجاد میشود؟
اگرچه اسکولیوز بیشتر در کودکان دیده میشود، بزرگسالان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. با افزایش سن، شیوع اسکولیوز نیز بیشتر میشود.
دو نوع اصلی اسکولیوز که بزرگسالان را تحت تأثیر قرار میدهد عبارتند از اسکولیوز ایدیوپاتیک و اسکولیوز دژنراتیو، که اسکولیوز ایدیوپاتیک معمولاً در بزرگسالانی رخ میدهد که از دوران نوجوانی با اسکولیوز زندگی کردهاند.
چون اسکولیوز تا بزرگسالی معمولاً دردناک نیست، بسیاری از نوجوانان از وجود آن بیخبر هستند و زمانی متوجه میشوند که در بزرگسالی علائم آن ظاهر میشود.
درمان اسکولیوز در بزرگسالان بیشتر بر تسکین درد متمرکز است و این درد اصلیترین دلیلی است که بزرگسالان برای تشخیص دیرهنگام اسکولیوز ایدیوپاتیک به پزشک مراجعه میکنند. متأسفانه، اگر این افراد در دوران نوجوانی تشخیص و درمان میشدند، وضعیت ستون فقراتشان بهتر از زمانی بود که برای معاینه میآیند.
بزرگسالان ممکن است تغییراتی در وضعیت بدن خود مشاهده کنند، مانند خمیدگی برجسته به یک سمت که هنگام خم شدن به جلو قابل مشاهده است، اما درد اصلیترین علامتی است که آنها را به سمت تشخیص و درمان سوق میدهد.
درد ناشی از اسکولیوز در بزرگسالان میتواند شامل کمردرد، ضعف و درد عضلانی و تشعشع درد به دلیل فشردگی عصب باشد.
اسکولیوز همچنین میتواند باعث عدم تعادل عضلانی شود که دردناک است، زیرا ستون فقرات با انحنای غیرطبیعی خود، عضلات اطراف را به سمتهای مختلف میکشد، باعث کشیدگی بیش از حد عضلات یک طرف و ضعیف شدن عضلات طرف دیگر میشود.
نتیجه گیری
چگونه اسکولیوز رخ میدهد؟ اسکولیوز به دلایل متفاوتی و در انواع مختلف بروز میکند. اسکولیوز ایدیوپاتیک مولتیفاکتوریال است، در حالی که اسکولیوز نوروماسکولار به عنوان عارضهای همراه با بیماریهای نوروماسکولار بزرگتر ظاهر میشود.
اسکولیوز مادرزادی در نوزادانی که با ناهنجاریهای ستون فقرات متولد میشوند، به وجود میآید و در دوران جنینی شکل میگیرد. اسکولیوز دژنراتیو نیز به دلیل تحلیل رفتن ستون فقرات و عوامل مرتبط با سبک زندگی ایجاد میشود.
عواملی مانند حمل وزن اضافی، سبک زندگی کم تحرک، مصرف زیاد الکل و/یا سیگار، وضعیت بدنی نامناسب مزمن و بلند کردن نادرست اجسام سنگین میتوانند بر سلامت ستون فقرات در بلندمدت تأثیر بگذارند.
گرچه همیشه علت اولیه اسکولیوز ایدیوپاتیک مشخص نیست، اما میدانیم رشد عامل اصلی پیشرفت آن است.
برای بیماران، درک اینکه اسکولیوز به عنوان یک بیماری پیشرونده، در زمان تشخیص ثابت نمیماند، حائز اهمیت است. تنها درمانهای پیشگیرانه میتوانند از پیشرفت طبیعت پیشرونده بیماری جلوگیری کنند.
هرچه اسکولیوز بیشتر پیشرفت کند، نشانههای آن واضحتر و شدیدتر میشوند.