انواع جراحی اسکولیوز
دو رویکرد اصلی برای مدیریت اسکولیوز وجود دارد که شامل درمان‌های جراحی و غیرجراحی می‌شود.
در این راستا، انواع مختلفی از جراحی‌های اسکولیوز نیز وجود دارند که درک مزایا و معایب هر یک از آنها، به‌ویژه تأثیر آنها بر ساختار ستون فقرات، برای بیماران حائز اهمیت است. جراحی سنتی اسکولیوز عمدتاً شامل همجوشی ستون فقرات می‌باشد که هدف آن جلوگیری از پیشرفت انحراف ستون فقرات است.
با این حال، این نوع جراحی به‌دلیل ماهیت آن که بر اساس محدود کردن حرکت است، ممکن است پیامدهایی برای عملکرد طبیعی ستون فقرات به همراه داشته باشد. از آنجا که هدف نهایی جراحی اسکولیوز متوقف کردن پیشرفت این بیماری است، ضروری است که به بررسی ماهیت پیشرونده این عارضه و چگونگی تأثیر آن بر کیفیت زندگی بیماران توجه شود.
درک این نکته که اسکولیوز یک بیماری پیشرونده است، به بیماران کمک می‌کند تا انتخاب‌های بهتری در مورد درمان خود داشته باشند و نسبت به عواقب آن آگاهی بیشتری پیدا کنند.
اسکولیوز یک وضعیت پیشرونده است
اسکولیوز به عنوان یک وضعیت پیچیده و پیشرونده شناخته می‌شود که با گذشت زمان به تدریج وخیم‌تر می‌شود. این انحراف غیرطبیعی در ستون فقرات نه تنها به دلیل افزایش میزان انحنا، بلکه به دلیل سفت شدن ساختار ستون فقرات، درمان آن را دشوارتر می‌سازد. در نتیجه، با پیشرفت اسکولیوز، انجام تمرینات درمانی نیز برای برخی بیماران ممکن است با چالش‌هایی همراه شود.
در کودکان، اثرات ناشی از اسکولیوز می‌تواند شامل ناهماهنگی در شانه‌ها و تیغه‌های شانه، تغییرات در قفسه سینه، ناهنجاری در باسن و ناهمسانی در طول دست‌ها و پاها باشد. این تغییرات بصری می‌توانند باعث اختلال در تعادل، هماهنگی و راه رفتن نیز شوند.
علاوه بر پیشرونده بودن این وضعیت، مهم است که به این نکته توجه کنیم که شدت اسکولیوز متغیر است و انواع مختلفی از آن وجود دارد. این دو عامل کلیدی به ویژه در روند تعیین بهترین روش درمانی و ارزیابی نیاز به جراحی اسکولیوز از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. در نهایت، شناخت دقیق از این وضعیت و اثرات آن می‌تواند به پزشکان و بیماران در اتخاذ تصمیمات مؤثر کمک کند.
شدت و نوع وضعیت اسکولیوز
شدت و نوع وضعیت اسکولیوز یکی از جنبه‌های حیاتی در تشخیص، طبقه‌بندی و درمان این بیماری محسوب می‌شود. شدت اسکولیوز با اندازه‌گیری‌ای به نام زاویه کاب تعیین می‌شود که در طی تصویربرداری با اشعه ایکس و با ترسیم خطوطی بر روی مهره‌های کج شده انجام می‌گیرد. این زاویه بر حسب درجه محاسبه می‌شود و نشان‌دهنده میزان انحراف مهره‌ها از حالت طبیعی است. به‌طور کلی، هر چه زاویه کاب بیشتر باشد، انحراف مهره‌ها شدیدتر بوده و درمان نیز پیچیده‌تر می‌شود. طبقه‌بندی شدت اسکولیوز به شرح زیر است:
- اسکولیوز خفیف: زاویه کاب بین 10 تا 25 درجه
- اسکولیوز متوسط: زاویه کاب بین 25 تا 40 درجه
- اسکولیوز شدید: زاویه کاب بالای 40 درجه
- اسکولیوز بسیار شدید: زاویه کاب بالای 80 درجه
درمان بیماران اسکولیوز به شدت وضعیت آنها بستگی دارد. در صورتی که بیمار به مرحله‌ای از شدت برسد که علائم پیشرفت قابل توجهی را نشان دهد، ممکن است به جراحی نیاز پیدا کند.
انواع مختلف اسکولیوز نیز وجود دارد که هر یک ویژگی‌ها و نیازهای درمانی خاص خود را دارند. نوع اصلی و شایع اسکولیوز، اسکولیوز ایدیوپاتیک است که علتی مشخص و شناخته‌شده ندارد. اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان، که بین سنین 10 تا 18 سال شایع‌ترین نوع است، تقریباً 80 درصد موارد شناخته شده را شامل می‌شود. 20 درصد باقی‌مانده به دلایل خاصی مثل اسکولیوز عصبی عضلانی، مادرزادی یا دژنراتیو مربوط می‌شوند.
پیشرفت اسکولیوز معمولاً با رشد جسمی آغاز می‌شود و به همین دلیل، نوجوانانی که در حال رشد هستند، بیشتر در معرض خطر پیشرفت سریع این بیماری قرار دارند. این گروه به‌ویژه در زمان‌های جهش‌های رشد و تغییرات بلوغ، بیشترین احتمال برای بدتر شدن وضعیت را دارند. در ادامه، به بررسی دقیق‌تری از انواع جراحی‌های ستون فقرات برای درمان اسکولیوز خواهیم پرداخت.
جراحی فیوژن ستون فقرات چیست؟
جراحی فیوژن ستون فقرات به عنوان یک روش درمانی با هدف جلوگیری از پیشرفت مشکلات ساختاری در ستون فقرات انجام می‌شود. این روش شامل ادغام مهره‌های آسیب‌دیده به یک استخوان جامد است و معمولاً با برداشت دیسک‌های بین مهره‌ای که در بین مهره‌های مجاور قرار دارند، همراه است. این دیسک‌ها با پیوند استخوانی جایگزین می‌شوند که طی زمان به ترمیم و تثبیت ستون فقرات کمک می‌نماید.
در جراحی‌های معمولی فیوژن ستون فقرات، میله‌هایی به دو طرف ستون فقرات متصل می‌شوند و با استفاده از پیچ‌های مخصوص، ساختار را در جای خود نگه می‌دارند. این روش به طور کلی به عنوان یک فرآیند طولانی و پرهزینه در نظر گرفته می‌شود و به دلیل ماهیت تهاجمی آن، نیاز به دقت و مراقبت‌های ویژه دارد.
همچنین، انواع مختلفی از جراحی‌های مرتبط با اسکولیوز وجود دارد که هر یک به شیوه خاص خود انجام می‌شوند. در این میان، فیوژن خلفی و فیوژن قدامی به عنوان دو رویکرد متفاوت در این جراحی‌ها شناخته می‌شوند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و بسته به شرایط بیمار انتخاب می‌شوند.
جراحی فیوژن قدامی ستون فقرات
جراحی فیوژن قدامی ستون فقرات به عنوان یک روش درمانی مدرن در مقایسه با فیوژن معمولی خلفی، به دلیل نحوه دسترسی به ستون فقرات و مزایای بالقوه‌اش، توجه ویژه‌ای را جلب کرده است. در فیوژن خلفی، جراح از طریق پشت به ستون فقرات دسترسی پیدا می‌کند که این روش ممکن است موجب آسیب به بافت‌های نرم و عضلات پشت شود.
در عوض، در فیوژن قدامی، دسترسی از ناحیه شکم صورت می‌گیرد که به حفظ ساختارهای عضلانی پشت کمک می‌کند.
این روش نیازمند ایجاد یک برش در ناحیه شکم است که در آن، رگ‌ها و اندام‌های خونی با دقت به سمتین جابه‌جا می‌شوند تا از آسیب دیدن جلوگیری شود. این احتیاط در حین جراحی باعث تسریع فرآیند بهبودی بیمار می‌گردد. علاوه بر این، فیوژن قدامی به عنوان یک جراحی کمتر تهاجمی و در عین حال باز شناخته می‌شود که امکان استفاده از قفس دیسک بزرگتر را فراهم می‌آورد.
این ویژگی به نوبه خود می‌تواند به افزایش ثبات ساختاری و فضای موجود بین مهره‌ها کمک کند، که به معنای کاهش سفتی ستون فقرات و بهبود دامنه حرکتی است.
علاوه بر این، این روش معمولاً نیازی به استفاده از میله و پیچ ندارد و می‌تواند به عنوان یک همجوشی مستقل اجرا شود. به طور کلی، فیوژن قدامی ستون فقرات با توجه به مزایای آن، به عنوان یک گزینه نوین و کارآمد در جراحی‌های ستون فقرات شناخته می‌شود.
جراحی اسکولیوز توراکوسکوپی با کمک ویدئویی (VATS)
جراحی اسکولیوز به روش توراکوسکوپی با کمک ویدئویی (VATS) یک تکنیک کم تهاجمی است که به جراحان این امکان را می‌دهد تا از سمت قدامی به ستون فقرات دسترسی پیدا کنند.
این روش به ویژه برای انواع خاصی از اسکولیوز که بر روی ستون فقرات قفسه سینه تأثیر می‌گذارد، کاربرد دارد. در این روش، از یک دستگاه به نام توراکوسکوپ استفاده می‌شود که شامل یک دوربین ویدئویی کوچک است و از طریق برش‌های کوچک به داخل حفره قفسه سینه وارد می‌شود. این دوربین به جراحان کمک می‌کند تا با دقت بیشتری بافت‌ها را مشاهده کرده و ابزارهای جراحی را با حداقل آسیب به بافت‌های اطراف هدایت کنند.
ورود دوربین معمولاً از طریق برش‌های ریز در دیواره قفسه سینه انجام می‌شود و این موضوع سبب کاهش تهاجم نسبت به روش‌های سنتی همجوشی ستون فقرات می‌گردد.
به عبارتی، این تکنیک منجر به کاهش دوره نقاهت و آسیب‌های عضلانی و بافتی می‌شود. همچنین، بهبود آسیب‌های عضلانی در این روش ممکن است زمان بیشتری نسبت به روش‌های سنتی نیاز داشته باشد. به طور کلی، استفاده از روش توراکوسکوپی در جراحی اسکولیوز نه تنها به کاهش عوارض جانبی منجر می‌شود، بلکه کیفیت زندگی بیماران را نیز بهبود می‌بخشد.
استئوتومی ها
استئوتومی ستون فقرات یک روش جراحی پیشرفته است که به منظور درمان مشکلات ساختاری مختلف در ناحیه ستون فقرات به کار می‌رود.
این تکنیک شامل اقداماتی است که به اصلاح و بهینه‌سازی تراز ستون فقرات کمک می‌کند، به ویژه در شرایطی مانند اسکولیوز که می‌تواند منجر به انحراف و ناهماهنگی در ساختار ستون فقرات شود. یکی از انواع استئوتومی، روش برداشتن ستون مهره است که به عنوان یکی از تهاجمی‌ترین شکل‌های این جراحی معرفی می‌شود.
در این روش، جراح بخشی از مهره‌ها یا دیسک‌های بین آنها را برمی‌دارد تا به این ترتیب بتواند ثبات و توازن لازم را در ستون فقرات فراهم آورد. این نوع استئوتومی عمدتاً برای درمان موارد شدید و پیشرفته اختلالات ستون فقرات انجام می‌گیرد که ممکن است باعث افزایش ناپایداری در ساختار آن شود. هدف نهایی از انجام این نوع جراحی، بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش عوارض ناشی از اختلالات ساختاری در ناحیه پشت و ستون فقرات است.
اتصال بدن مهره ای
اتصال بدن مهره‌ای (VBT) یک روش جراحی نوین برای درمان اسکولیوز است که به طور خاص برای بیماران جوانی که هنوز به بلوغ اسکلتی نرسیده‌اند، طراحی شده است.
این تکنیک به‌عنوان یک جایگزین برای روش‌های سنتی همجوشی ستون فقرات به شمار می‌رود و از طریق ایجاد برش‌های کوچک در ناحیه پایین کمر، به نام پورتال، انجام می‌شود. در این روش، لنگرها به ستون فقرات متصل می‌شوند و تترها به این لنگرها متصل می‌گردند. با تنظیم کشش روی این تترها، امکان هم‌ترازی ستون فقرات فراهم می‌شود.
مزیت اصلی این روش در این است که برش‌ها در ناحیه پشت ایجاد نمی‌شوند، به این ترتیب، بافت‌های نرم نظیر عضلات، رباط‌ها و رگ‌ها دچار آسیب نمی‌شوند و این نکته به تسریع روند بهبودی کمک می‌کند.
همچنین، با قابلیت تنظیم تنش بر روی ستون فقرات، این امکان وجود دارد که رشد طبیعی آن حفظ شود. به همین دلیل، اتصال بدن مهره‌ای به حفظ انعطاف‌پذیری و دامنه حرکتی طبیعی ستون فقرات کمک می‌کند و مزایای قابل توجهی نسبت به جراحی‌های همجوشی سنتی ارائه می‌دهد.
در کل، این روش نوآورانه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش عوارض جراحی کمک شایانی نماید.